(Foto: Mckyartstudio/shutterstock.com)
U prošloj godini je, imajući u vidu realizaciju prihoda i rashoda, ostvaren suficit budžeta u iznosu od 10 mil EUR ili 0,2% procjienjenog BDP-a, saopšteno je iz Ministarstva finansija.
Kako su naveli, u decembru je ostvaren budžetski deficit u iznosu od 146,4 mil EUR ili 2,4% BDP-a.
Podaci Ministarstva pokazuju da su preliminarni prihodi budžeta u periodu od januara do decembra iznosili su 2,56 mlrd EUR ili 41,5% procijenjenog BDP-a i veći su za 417,9 miliona ili 19,5% u odnosu na planirane. U odnosu na uporedni period 2022. godine porasli su za 569,9 mil EUR ili 28.6%.
Iz resora finansija pojasnilu su da su najznačajnija pozitivna odstupanja zabilježena kod prihoda po osnovu poreza na dodatu vrijednost, zatim kod prihoda po osnovu poreza na dobit pravnih lica, doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, ostalih prihoda i donacija i transfera.
- Prihodi po osnovu PDV-a na nivou godine naplaćeni su u iznosu od 1,06 mlrd EUR što je za 100,3 miliona ili 10,5% više u odnosu na planirane i 151,2 mil EUR ili 16,7% više u odnosu na isti period prethodne godine. Snažan rast prihoda po ovom osnovu rezultat je više faktora od kojih su najznačajniji rezultati ljetnje turističke sezone, unaprijeđena poreska disciplina, kao i značajan rast uvoza i potrošnje domaćinstava, što uz projektovanu inflaciju najviše opredeljuje rast ove kategorije prihoda - soapšteno je.
Prihodi od akciza, u navedenom periodu, naplaćeni su u iznosu od 323,1 mil EUR, što je u odnosu na plan veće za 51,7 mil EUR ili 19%, odnosno 77,2 miliona ili 31,4% u odnosu na isti period prethodne godine. Najveći doprinos rastu akciza u 2023. godini zabilježen je kod akcize na mineralna ulja i njihove derivate, i to u iznosu od 179,2 mil EUR, što je za 61,1 mil EUR ili 51,7% više u odnosu na isti period prethodne godine, kao i kod akcize na duvan i duvanske proizvode, i to u iznosu od 100,2 mil EUR, što je za 8,2 miliona ili 8,9% više u odnosu na isti period prethodne godine.
- U posmatranom periodu prihodi po osnovu poreza na dobit pravnih lica iznosili se 151,3 mil EUR i veći su u odnosu na planirane za 29,6 mil EUR ili 24,4%, dok su u odnosu na uporedni period 2022. godine veći za 61,1 mil EU ili 67,8%. Uvođenje progresivnih stopa na dobit, rast ekonomske aktivnosti i ostvareni rezultati privrednih subjekata u prethodnoj godini, kao i poboljšanje poreske discipline opredijelili su rast ove kategorije prihoda - navedeno je.
Prihodi po osnovu doprinosa naplaćeni su u iznosu od 575,7 mil EUR što je za 101 milion ili 21,3% više u odnosu na planirane, odnosno rast od 112,9 miliona ili 24,4% u odnosu na uporedni period 2022. godine.
- Ovakvo pozitivno odstupanje prevashodno je rezultat smanjenja neformalne ekonomije na tržištu rada usljed smanjenja poreskog opterećenja na rad, povećanja zarada zaposlenih u javnom sektoru čime je uvećana i osnovica naplate poreza i doprinosa na zarade, veće poreske discipline, kao i efekata implementacije Zakona o reprogramu poreskog potraživanja - pojašnjeno je.
Ostali prihodi iznosili su 181,8 mil EUR, što je rast od 81,6 mil EUR u odnosu na planirane, odnosno 152,2 miliona u odnosu na uporedni period 2022. Kako su naveli, značajan rast ove kategorije prihoda dominantno je rezultat prekida hedžing aranžmana iz 2021. godine, i to u iznosu od 60 mil EUR, kao i prenos sredstava naplaćenih u okviru implementacije projekta ekonomskog državljanstva u ukupnom iznosu od 68,2 mil EUR. Pored navedenog, u 2023. godini izvršena je uplata u iznosu od 11,6 mil EUR, po osnovu uplaćenih dividendi od ostvarene dobiti privrednih društava u većinskom vlasništvu države.
- Značajan rast zabilježen je i kod kategorije donacije i transferi koji su ostvareni u iznosu od 71,3 mil EUR, što je u odnosu na plan više za 29,9 mil EUR, dok je u odnosu na isti period lani zabilježen rast od 36,9 mil EUR. Rast navedene kategorije prevashodno je rezultat izvršene uplate sredstava od strane EU, a po osnovu direktne budžetske podrške za energetsku efikasnost - navodi se u izvještaju o izvršenju budžeta.
Prihodi u decembru mjesecu prošle godine iznosili su 253,8 mil EUR i veći su u odnosu na plan za 27,2 miliona ili 12%, i za 35,4 mil EUR ili 16,2% u odnosu na decembar 2022. godine.
Izdaci budžeta za period od januara do decembra prošle godine iznosili su 2,56 mlrd EUR ili 41,4% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane veći su za 41,6 miliona ili 1,7%, dok su u odnosu na isti period 2022. godine veći za 309,6 miliona ili 13,8%.
U strukturi ukupne potrošnje u posmatranom periodu, tekući budžet izvršen je na nivou 93% ukupne potrošnje, dok je kapitalni budžet izvršen na nivou od 7% ukupne potrošnje.
- Posmatrajući glavne kategorije potrošnje u okviru tekućeg budžeta, tekući izdaci, u navedenom periodu, realizovani su u iznosu od 1,06 mlrd EUR i u odnosu na planirane veći su za 27,7 miliona ili 2,7%. U okviru ove kategorije izdataka najznačajnija izdvajanja su kod bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca u iznosu od 643 mil EUR, što je u odnosu na plan veće za 15,7 miliona ili 2,7% i koje su realizovane u skladu sa važećim zakonskim propisima, potpisanim kolektivnim ugovorima i stvarnom obračunu zarada - stoji u saopštenju.
Zatim slijede izdaci za kamate su realizovani u većem iznosu od plana za 13,9 mil EUR ili 12.7%, rashodi za usluge u iznosu od 64 miliona što je za 10,6 mil EUR ili 19,7% veće od plana, kao i subvencije 74,4 mil EUR, što je 13 miliona odnosno 22% više od plana. Pored navedenog, ostale budžetske pozicije u okviru tekućih izdataka uglavnom ispod plana, shodno stvarnoj dinamici potrošnje potrošačkih jedinica.
Transferi za socijalnu zaštitu, na kraju godine ostvareni su u iznosu od 825,1 mil EUR i veći su u odnosu na planirane za 39,9 miliona ili 5,1%, dok su u odnosu na isti period 2022. godine veći za 157,8 mil EUR ili 23,7%. Kako je pojašnjeno, to je dominantno rezultat većeg izvršenja po osnovu prava iz oblasti socijalne zaštite i prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja, usljed redovnog i vanrednog usklađivanja ovih izdataka shodno važećim zakonskim propisima.
Kapitalni budžet u posmatranom periodu ostvaren je u iznosu od 189 mil EUR, što predstavlja 93% realizacije plana. Realizacija kapitalnog budžeta dominatno je ralizovana u okviru potprograma rekonstrukcije regionalnih i magistralnih puteva u iznosu od 71,6 mil EUR, odnosno 38% ukupnog kapitalnog budžeta, zatim izgradnje lokalne infrastrukture 32 mil EUR ili 17%, kao i projekta očuvanja životne sredine, razvoja manje razvijenih lokalnih samouprava i unapređenja turističke ponude na nivou od oko pet do šest odsto kapitlanog budžeta za svaku oblast pojedinačno.
- Izdaci u decembru mjesecu iznosili su 400 mil EUR i veći su u odnosu na plan za 163,2 miliona ili 68,9%, dok su u odnosu na decembar 2022. godine veći su za 30,8 mil EUR ili 8,3%. Najveće odstupanje odnosi se na kapitalni budžet koji je realizovan u iznosu od 60 mil EUR, što predstavlja 45 miliona više od plana - navedeno je.
Izdanje BiH
Izdanje Srbija
Serbia Edition
Serbische Ausgabe
Vesti
Utorak, 06.02.2024.
Komentari
