CirEkon - Ulaganje u cirkularnost je ulaganje u uspešnu poslovnu budućnost i dobrobit celokupne zajednice
Model linearne privrede koji počiva na konceptu uzmi - napravi/koristi - odbaci kao finalni rezultat daje nekontrolisanu eksploataciju prirodnih resursa i kontinuirani porast stvaranja otpada. To nas dovodi do pitanja šta će se dogoditi kada iskoristimo dostupne resurse? Cirkularna ekonomija nudi set sistemskih promjena i mehanizama čijom primjenom neminovno dolazi do privrednog razvoja i rasta, ali se istovremeno čuva i životna sredina.
Prelazak sa linearne na cirkularnu ekonomiju je postao globalni trend, usvojena je Agenda održivog razvoja do 2030. godine i Sporazum o klimi iz Pariza (2016), čije su se države potpisnice obavezale da će doprinositi smanjenju emisija gasova sa efektom staklene bašte na globalnom nivou. Narodna skupština Republike Srbije je ratifikovala Pariski sporazum (2017). Napisana je i Mapa puta za cirkularnu ekonomiju u Srbiji, a potpisana je i Zelena agenda za Srbiju, koja našoj zemlji jasno određuje pravac ka "zelenoj tranziciji".
Evropsko tržište kroz EU Direktivu o eko dizajnu propisuje da svaki uvezeni proizvod ispunjava određene kriterijume u vezi sa energetskom i resursnom efikasnošću proizvoda, a aktivno se radi i na izmenama i dopunama regulativa koje će te indikatore pooštravati što direktno diktira i zahtjeve ka svim privrednim subjektima u Srbiji koji teže da budu konkurentni van granica naše zemlje. Zadovoljavajući udio na tržištu se može postići samo ako su privrednici spremni da se prilagođavaju predstojećim promjenama.
Pored više paralelnih procesa koji podstiču implementaciju cirkularne ekonomije kao što su izmjene pravnog okvira, edukacija i informisanje aktera, razmjena znanja i iskustava na nacionalnom, regionalnom i međunarodnom nivou, glavnu ulogu ima dizajn za cirkularnu ekonomiju, jer upravo on inicira preduslove za uspješnu realizaciju preostalih faza (proizvodnja, upotreba/korišćenje, upravljanje otpadom). Dizajn za cirkularnu ekonomiju predstavlja način sistemskog razmišljanja koje podrazumijeva veoma dobro poznavanje krajnje funkcionalne potrebe potrošača, razumijevanje načina na koji će se proizvod koristiti tokom životnog ciklusa, omogućavanje uspostavljanja cirkularnih strategija kroz dizajn za popravljivost, povrat materijala, čiste cikluse, kao i momenat od koga zavisi kvalitet i dugoročnost upotrebe samog proizvoda. Podrazumijeva se odgovoran pristup prema svim komponentama, kako bi se uspješno izbjeglo generisanje otpada i produžio životni vijek proizvoda, samim tim i sačuvala vrijednost proizvoda. Kao što je prelazak na cirkularnu ekonomiju nova potreba privrednog razvoja i napretka, tako je dizajn za cirkularnu ekonomiju garancija uspješnog sprovođenja cirkularnog poslovanja.
Na osnovu rezultata istraživanja sprovedenog u 17 opština na teritoriji Republike Srbije koje je objavio UNDP u okviru Evropske zelene nedelje 2022. većina ispitanih građana smatra da je zdrava životna sredina važnija od ekonomije, a 64% građana smatra da je moguće ulagati u ekonomiju i ostvariti umjereni ekonomski rast, uz paralelno očuvanje životne sredine. Rezultati istraživanja ukazuju da građani Srbije prepoznaju važnost zaštite životne sredine i njegovanja ekoloških navika što stvara dodatni prostor za podizanje opšte informisanosti na temu benefita koje cirkularna ekonomija donosi.
________________________________________
Balkan Circular Economy Beacons je tokom prošle godine sproveo istraživanje kako bi se definisala potreba za implementacijom cirkularne ekonomije u Srbiji kroz analizu kapaciteta poslovnog/privatnog sektora, javnog sektora (donosilaca odluka) i inovacijskog sektora. Većina ispitanika iz privatnog sektora smatra da bi prelazak na cirkularnu ekonomiju bio najkorisniji jer bi uticao na smanjenje troškova 58%, poboljšao strukturu rada i učinak 32% i uticao na povećanje kapaciteta 20%. Rezultati istraživanja ukazuju na to da su nedostatak sistemskog pristupa u kreiranju politika, nedostatak znanja i vještina i nepoznavanje potencijalnih benefita glavne prepreke u kreiranju politika i propisa koji bi doprinijeli prelasku na cirkularni model u Srbiji. Samo 43% ispitanika iz akademske zajednice i sektora inovacija je izabralo tačnu definiciju cirkularne ekonomije, a 63% nije upoznato sa Akcionim planom za cirkularnu ekonomiju EU.
________________________________________
Centar za cirkularnu ekonomiju (CirEkon) je svojim višegodišnjim iskustvom, stručnim znanjem i entuzijazmom garancija uspešne implementacije cirkularnog modela u poslovanje. Kroz razmjenu iskustava i informacija sa međunarodnim ekspertima, brojne uspešno realizovane projekte, konstantno usavršavanje kadra i širenje pozitivnog uticaja kroz rad sa klijentima i partnerima, CirEkon je postao lider modela poslovanja budućnosti i sinonim za uspješnu tranziciju na cirkularni model. Uz set usluga, među kojima su i procjena cirkularnosti i obuka zaposlenih, CirEkon zajedno sa klijentima stvara odgovorni, inovativni poslovni sistem, otporan na najnovije zahtjeve cirkularnog tržišta. CirEkon uvek ima otvorena vrata pozivajući da, dijeleći zajedničke vizije, pretvaramo inovativne ideje u dela i podstičemo privredni razvoj, jer ulaganje u cirkularnost je ulaganje u poslovnu stabilnost u budućnosti.
Autor: Milan Veselinov, osnivač i direktor CirEkon-a