Izdanje BiH
Izdanje Srbija
Serbia Edition
Serbische Ausgabe
Vijesti
Giles Dickson, generalni direktor WindEurope - Prelazak sa uglja na obnovljive izvore je izvodljiv, pogledajte Poljsku
Izvor: eKapija
Petak, 10.09.2021.
08:30
Petak, 10.09.2021.
08:30
Komentari
(Foto: Jason Bickley/WindEurope)
eKapija: Koliki udio ukupne proizvodnje energije u Evropi sada dolazi od vjetra? Koliki je, prema Vašem mišljenju, napredak ostvaren u ovoj industriji tokom protekle decenije značajan?
- Energija vjetra učestvuje u ukupnoj proizvodnji električne energije u Evropi sa 16%. To je izvanredno postignuće: prije deset godina, to je bilo samo 6%. Tehnologija vjetroturbina donijela je neočekivane inovacije i smanjenje troškova. Veličina i efikasnost turbina nastavlja da raste. Rade na manjim brzinama vjetra nego prije, što omogućava veći faktor iskorišćenosti kapaciteta u vjetroparkovima. Razvoj većinom ima veze sa kontinentalnim ("onshore") vjetrom, i to će nastaviti da bude dominantna tehnologija korišćenja energije vjetra tokom mnogo narednih godina. Tokom proteklih 20 godina, međutim, vidjeli smo i izgradnju velikih morskih ("offshore") vjetroparkova. Sada svedočimo početku komercijalizacije plutajuće pomorske tehnologije korišćenja energije vetra, što će omogućiti projekte i u morskim basenima sa dubljim vodama i sa kompleksnijim sastavom zemljišta, kao što su Atlantik, Sredozemlje i Crno more.
ekapija: Da li su stručnjaci i mediji u pravu kada govore da je električna energija dobijena iz vjetogeneratora sve jeftinija? U kojoj mjeri se smanjila cijena opreme i razvoja projekata, i da li se i dalje smanjuje?
- Da, cijene su značajno opale tokom poslednjih godina, i za kopnene i za pomorske projekte. Vjetar je jedan od jeftinijih izvora električne energije širom Evrope danas - svakako jeftiniji od novih izvora nafte, gasa, uglja. Troškovi korišćenja "ofšor" vjetra u Evropi opali su više od 75% od 2014. I smanjenje troškova će se nastaviti - kod svih oblika korišćenja energije vjetra. Očekujemo da kopneni vjetar do 2030. dosegne prosječnu cijenu od €33/MWh. To je smanjenje od 28% u odnosu na sadašnje stanje. Troškovi "ofšor" vetra smanjiće se u istom periodu 44%, do €48/MWh, a troškovi plutajućeg "ofšor" vjetra za 65%, na €64/MWh. Napredak tenologije - i kod turbina i u načinu na koji se one prave - osnovni je uzrok dosadašnjeg smanjenja cijena. Pomogla je i ekonomija obima.
eKapija: Po Vašem mišljenju, koliki je potencijal, odnosno, gdje su krajnji limiti doprinosa energije vjetra energetskom sektoru neke zemlje? Da li su u prvu ljudi koji kažu da ona ne može da postane glavni izvor energije u Srbiji, ili drugdje? Da pojednostavimo, ako bismo zatorili sve termoelektrane u Srbiji - iz kojih se kod nas dobija 70% struje - u kojoj mjeri bi to mogla da nadoknadi energija iz vjetroparkova?
- Evropa gradi zeleniji, zdraviji i efikasniji energetski sistem. Cilj je da se bude klimatski neutralan do 2050. To će biti ostvareno elektrifikacijom velikog dijela saobraćaja, grijanja i industrije iz obnovljivih izvora energije. Evropska komisija želi da udio električne energije dobijene iz vjetra do 2050% dosegne 50% ukupne struje u EU, a sada je to 16%. U preostalih 50%, veliki dio bi došao od solarne energije i iz drugih obnovljivih izvora. Zemlje poput Poljske pokazuju da je pravedna i inkluzivna tranzicija sa uglja na obnovljive izvore moguća. Tamo je već danas energija vjetra od pomoći da se ožive stari lučki i brodogradilišni gradovi na sjeveru zemlje. Programi prekvalifikacije i dokvalifikacije omogućavaju nove poslove bivšim rudarima iz rudnika uglja, a trenutno preobučavamo rudare u Rumuniji. Istovremeno, napredak u tehnologiji prenosne mreže i odgovoru na potržnju znače da je potpuno ostvarivo i pristupačno integrisati veliki udio različitih obnovljivih izvora energije u energetski sistem. Vjetar obezbjeđuje polovinu struje u Danskoj. Irska sada može u svakom trenutku da "udomi" 75% obnovljivih izvora u svoj sistem. Energija vjetra može da odigra značajnu ulogu u budućem energetskom sistemu Srbije, obezbjeđujući rast i zaposlenost.
Vjetropark Alibunar (Foto: Zvone/shutterstock.com)
eKapija: Proizvodnja električne energije iz vjetra nije radno intenzivna, što svakako doprinosi njenoj ekonomičnosti i isplativosti. Sa druge strane, proizvodnja neophodne opreme čini se mogućim dobitkom za zemlje poput Srbije, čija ekonomska politika je da se reindustrijalizuje, posle sloma teške industrije na prelazu dva vijeka. Vidite li to kao šansu i, takođe, smatrate li da kompanije koje su prizvodile opremu ili softver za "stara" energetska postrojenja mogu lako da se okrenu ka podršci vjetroindustriji?
- Industrija vjetra danas zapošljava 300.000 ljudi širom Evrope, i očekujemo da taj broj naraste na 450.000 do 2030. Dobavljački lanac vjetroindustrije je raširen po Evropi, ne samo po zemljama sa najviše vjetra. Na primjer, Loher u Srbiji proizvodi generatore i konvertore za vjetroturbine. Svaka vjetroturbina instalirana u kontinentalnoj Evropi, danas u prosjeku generiše 7 mil EUR ekonomske aktivnosti, mnogo od toga upravo u zoni gdje su turbine postavljene. Industrija vjetra donosi značajne investicije i otvara radna mjesta u seoskim područjima, koja su često zanemarena usljed koncentracije savremenih industrijskih investicija u urbanim centrima. Uzmimo za primjer servis i održavanje: najveći broj tehničara mora da bude lociran blizu vjetroparkova, kako bi obavljali redovne inspekcije i poslove održavanja. Iskustvo nekih podređenih područja, poput Istočne Njemačke, pokazuje kako od energije vjetra koristi ima lokalna zajednica, ali i nezaposleni. Benefite od vjetroparkova imaju oni koji žive blizu njih. Od energije vjetra dolazi 5 mlrd EUR poreza u Evropi svake godine, često direktno seoskim opštinama. Mnogi vjetroparkovi, takođe, direktno plaćaju zajednici i lokalnim organizcijama, nude nenovčane koristi, i u mnogim slučajevima lokalne zajednice učestvuju u vlasništvu vetroparkova.
ekapija: Možemo li, u predvidivoj budućnosti očekivati da nam tehnologija omogući masovno posjedovnje i upotrebu manjih vjetroturbina, kao što je slučaj sa opremom za solarnu energiju, koja je dostupna prosječnim domaćinstvima?
- Postoji tržište za male vjetroturbine i inovativni istraživači i kompanije stalno razvijaju nove i unapređene modele. To je dobro. Ali velike, savremene vjetroturbine nastaviće da proizvode lavovski dio vjetroenergije. Manje turbine za kućnu upotrebu ne mogu da obezbijede velike količine neophodne za "čišćenje" proizvodnje energije u Evropi i za elektrifikaciju mobilnosti, grijanja i industrije.
eKapija: Postoje li značajne ekološke brige kada govorimo o dobijanju energije iz vjetra?
- Najveća prijetnja prirodi i biodiverzitetu su klimatske promjene. Neophodno je da smanjimo emisiju gasova sa efektom staklene bašte iz CO2, metana i drugih "ubica klime" što brže je moguće, da bismo očuvali zdrave habitate za lokalne životinje. Pogledajte samo ekonomsku i ekološku štetu nastalu ove godine od ogromnih požara u Grčkoj i širom svijeta. Energija vjetra je jeftina i skalabilna. Ona smanjuje emisije CO2 ovdje i odmah. Veoma ozbiljno se odnosimo prema uticaju korišćenja energije vjetra na ekosisteme i biodiverzitet. Tokom faze planiranja vjetroparka, rigorozna procjena uticaja na životnu sredinu osigurava da taj uticaj bude minimalan. Kao faktor pri odluci o gradnji novih vjetroparkova, uzimamo i habitate i puteve migracija ptica.
eKapija: Možemo li reći da je pandemija kovida 19, osim što je uticala na gotovo sve sektore ekonomije, imala uticaj i na vjetroindustriju, i ako jeste, koliko?
- Na početku pandemije, sektor vjetroenergije bio je suočen sa izvjesnim problemima u lancima snabdijevanja, kao i ostali sektori. Ali svi vjetroparkovi su nastavili da rade: vlade su prepoznale energiju vjetra kao suštinski važan sektor. Vjetroturbine nastavljaju da se okreću, pouzdano generišući 16% električne energije u Evropi, uprkos pandemiji. Nastavljena je i gradnja novih vjetroparkova. Tokom 2020, Evropa je sagradila novih 14.7 GW. Od toga, 80% su postrojenja na kopnu. Što je najvažnije, ulaganja u vjetroenergiju ostala su primaljiva za investitore, uprkos kovidu 19. Evropa je investirala 43 mlrd EUR u vjetroparkove u 2020, što je drugi najviši iznos do sada. Investitori su ubjedljivo izglasali povjerenje našoj industriji. Investicije pokrivaju 20 GW novih kapaciteta koji će biti izgrađeni u narednim godinama.
eKapija: Kakve su Vaše prognoze za narednih 10 ili 20 godina? Do koje mjere bi energija vjetra mogla da dopinese dekarbonizaciji Evrope i čitave planete?
- Prema novom paketu Evropske komisije "Fit-for-55", Evropa mora da instalira 30GW novih postrojenja na vjetar godišnje do 2030, kako bi ispunila svoje energetske i klimatske ciljeve. I "onšor" i "ofšor" moraju da rastu brže. Trenutno, očekujemo da ćemo izgraditi samo 15GW novih vjetroparkova godišnje, do 2025. Osnovni problem je sporo izdavanje dozvola za vjetroparkove. Da bismo ostvarili cilj EU, a to je klimatska neutralnost do 2050, treba nam 1.000 GW "onšor" postrojenja, u odnosu na 165 GW danas, i 300 GW "ofšor" vjetroturbina, što je dvadesetostruko povećanje u odnosu na postojećih 15 GW. Industrija je spremna da isporuči potrebnu opremu, ali moramo da popravimo izdavanje dozvola, da proširimo elektro-energetske mreže svih voltaža, da izgradimo postrojenja za skladištenje električne energije i da uložimo u lučku infrastrukturu, kako bismo omogućili tako veliku ekspanziju.
ekapija: Udruženje za obnovljive izvore Srbije, kao mlada organizacija, postalo je članica WindEurope-a, što je bila značajna vijest u Srbiji. Da li su to dobre vesti i za Vašu organizaciju - da vam se priključuju članice iz država koje su tek nedavno počele da grade vjetroparkove? Dolazite u Srbiju prvi put, da govorite na konferenciji koju organizuje srpska asocijacija u partnerstvu sa EBRD. Vaš dolazak svakako znači podršku. Koju poruku još donosite u Srbiju?
- Pogledajte oko sebe: uspješni primeri primene energije vjetra su svuda. Ne samo u istorijskim tržištima vetroenergije, u Danskoj i Njemačkoj. Poljska i Rumunija masivo ulažu u čistu i jeftinu energiju vjetra. Slično njima, i baltičke zemlje. Ne samo da bi se borile protiv klimatskih promjena, nego takođe i da obezbijede energetsku autonomiju. Energija dobijena unutar države od vjetra smanjuje potrebu za uvozom nafte i gasa. Ona takođe otvara šanse za reindustrijalizaciju, kao i za strukturalno slabe regione. Može da stvori dobro plaćene, industrijske poslove u Srbiji. Evropska unija sa entuzijazmom podržava tranziciju Srbije ka obnovljivim izvorima energije.
Mirko Radonjić
Tagovi:
Giles Dickson
Džajls Dikson
WindEurope
Udruženje OIE Srbije
Konferencija OIE Srbija 2021
Loher Subotica
energija vjetra
vjetroindustrija
vjetrogeneratori
vjetroturbine
obnovljivi izvori energije
klimatske promjene
efekat staklene bašte
karbonska neutralnost
dekarbonizacija
CO2
uglendioksid
metan
Evropska komisija
Fit for 55
energetska politika
zamjena za ugalj
zamjena za termoelektrane
zamjena za naftu
zamjena za gas
vjetropark
vjetroparkovi
onshore vjetroparkovi
offshore vjetroparkovi
Komentari
Vaš komentar
Top priče
18.04.2024. | Energija
Data saglasnost na projekat povećanja energetske efikasnosti u domaćinstvima
Vlada je na današnjoj sjednici dala saglasnost za projekat povećanja energetske efikasnosti u domaćinstvima. Ministar energetike i rudarstva, Saša Mujović, objasnio je da povećanje energetske efikasnosti znači ekonomičnije i racionalnije korišćenje resursa. - Povećanje energetske efikasnosti možemo doživjeti kao značajno sredstvo kako da smanjimo naše mjesečne izdatke po osnovu utrošene električne energije - rekao je Mujović.
18.04.2024. | Energija
Zelena (r)evolucija - Budućnost je počela: Predstavljamo vam novi tematski bilten eKapije
18.04.2024. | Energija
18.04.2024. | Turizam, sport, kultura
Podgorica i dalje čeka Starbucks
18.04.2024. | Turizam, sport, kultura
18.04.2024. | Agro, Finansije, IT, Telekomunikacije
18.04.2024. | Agro, Finansije, IT, Telekomunikacije
eKapija+
Vidi sve
18.04.2024. | Energija
Zelena (r)evolucija - Budućnost je počela: Predstavljamo vam novi tematski bilten eKapije
18.04.2024. | Energija
19.04.2024. | Saobraćaj, Finansije, IT, Telekomunikacije
CEFTA SEED plus nastavlja da pruža podršku trgovini kroz digitalizaciju
19.04.2024. | Saobraćaj, Finansije, IT, Telekomunikacije
19.04.2024. | Energija
Povezivanje sa jedinstvenim tržištem električne energije EU postaje realnost
19.04.2024. | Energija
19.04.2024. | Saobraćaj, Turizam, sport, kultura
Usvojena nova uredba za luke, dodatna mogućnosti za investitore
19.04.2024. | Saobraćaj, Turizam, sport, kultura
19.04.2024. | Finansije, IT, Telekomunikacije
Poreska uprava aktivno radi na digitalizaciji i uvođenju sive ekonomije u legalne tokove
19.04.2024. | Finansije, IT, Telekomunikacije
18.04.2024. | Finansije
Modernizacija domaćih platnih sistema je preduslov za širu ekonomsku integraciju
18.04.2024. | Finansije
Poslovne šanse
Vidi sve
18.04.2024. | Građevina, Saobraćaj, Finansije
EBRD najavljuje tender za autoput - Vrijednost dionice od Mateševa do Andrijevice 530 mil EUR, banka finansira 200 miliona
18.04.2024. | Građevina, Saobraćaj
Za sanaciju dva mosta na magistralnom putu Bar-Ulcinj preko 2 mil EUR
18.04.2024.. | Građevina, Saobraćaj
16.04.2024. | Industrija
CEDIS nabavlja rashladne uređaje
16.04.2024. | Industrija
16.04.2024. | Građevina
Budva naručila gradnju saobraćajnice kod gradskog groblja Podkošljun - Vrijednost posla skoro pola miliona eura
16.04.2024. | Građevina
16.04.2024. | Agro, Građevina
Raspisani tenderi za izgradnju kuća poljoprivrede u Beranama i Pljevljima
16.04.2024. | Agro, Građevina
16.04.2024. | Građevina
Raspisan tender za regulaciju rijeke Grnčar nizvodno od mosta u Gusinju
16.04.2024. | Građevina
Izdvajamo još...
Rubrike za dalje čitanje
Potpuna informacija je dostupna samo komercijalnim korisnicima-pretplatnicima i neophodno je da se ulogujete.
Pratite na našem portalu vijsti, tendere, grantove, pravnu regulativu i izveštaje.
Registracija na eKapiji vam omogućava pristup potpunim informacijama i dnevnom biltenu
Naš dnevni ekonomski bilten će stizati na vašu mejl adresu krajem svakog radnog dana. Bilteni su personalizovani prema interesovanjima svakog korisnika zasebno,
uz konsultacije sa našim ekspertima.