BiH na pragu izlaska iz deflacije - Rast cijena trebalo bi da prati rast standarda i plata

(Foto: hxdyl/shutterstock.com)

Iako su i inflacija i deflacija loše, stručnjaci smatraju da je blagi rast cijena mnogo povoljniji od pada, jer stimuliše ponudu i tražnju. Inflacija podriva ekonomsku aktivnost, a preduzetnicima otežava donošenje poslovnih odluka i smanjuje dobit. Deflacija izaziva postepeni pad potrošnje, što izaziva pad proizvodnje, investicija i otpuštanja radnika.

Efekti pada potrošnje već su evidentni, jer su prihodi od PDV-a lani smanjeni za 0,78 odsto u odnosu na 2014. godinu iako je bio planiran rast. Prošlogodišnji rast izvoza za 3,5 odsto djelimično se može pripisati smanjenju potražnje na domaćem tržištu, dok je pad uvoza od 2,1 odsto takođe rezultat odgađanja potrošnje radi očekivanog dodatnog pada cijena koji karakteriše deflaciju.

Podaci Agencije za statistiku BiH pokazuju da od jula 2013. do kraja 2014. godine samo u jednom mjesecu nije zabilježena deflacija. Inflacija je prošle godine registrovana u dva mjeseca uzastopno nakon što su cijene u februaru porasle za 0,2 odsto, a u martu za 0,5 odsto u martu, te u oktobru u kome je zabilježena stopa inflacije od 0,4 odsto.

Član Udruženja ekonomista RS - SWOT Predrag Duduković smatra da bi BiH nakon dužeg perioda u skladu sa reformama koje su u toku trebalo da izađe iz deflacije i uplovi u zonu blagog rasta cijena, što bi u određenoj mjeri dovelo do poboljšanja na tržištu.

- Važno je da ne bude zabilježen samo rast cijena, već da taj trend prati i rast standarda i plata - kaže Duduković.

(Foto: Zurijeta/shutterstock.com)

- Deflacija za duži period, osim smanjenja cijena robe, izaziva poremećaj prilikom izvoza, koči rast plata i razvoj ekonomije - kaže Duduković.

Dugoročne projekcije Direkcije za ekonomsko planiranje BiH pokazuju da bi jačanje ekonomskog rasta i zaposlenosti u okruženju mogli obezbijediti značajan rast ne samo izvoza, nego i domaće tražnje, koja se u velikoj mjeri finansira prilivom kapitala iz inostranstva. Osim toga, stabilizacija svjetskih cijena trebalo bi da utiče i na zaustavljanje deflacije u BiH.

Indeks cijena u 2015. godini

-0,3% januar

0,2% februar

0,5% mart

-0,5% april

0% maj

-0,3% jun

-0,9% jul

0% avgust

-0,1% septembar

0,4% oktobar

-0,2% novembar

-0,1% decembar